De Eenling, uit Het Geheim van de Ander

“Jij hebt me gekwetst!”

Een veelvoorkomend verwijt nadat iemand zich geraakt voelt. En het lijkt zo logisch dat degene die iets verkeerds gezegd of gedaan heeft daar de oorzaak van is. “Jij hebt dat gedaan en nu voel ik me zo. Dat ik me zo voel, komt door jou!”

Als je bewustzijn bekijkt vanuit het perspectief van overtuigingen, dan zal je ontdekken dat de ander misschien de trigger was tot een gevoel van gekwetst (of boos of geïrriteerd of blij of gelukkig) zijn, maar dat je zelf degene bent die heeft ‘besloten’ zich te laten kwetsen. Je had datgene wat de ander deed namelijk ook langs je af kunnen laten glijden. Of bij de ander gelaten. En dan had je je niet gekwetst gevoeld.

Hoe kan dat toch?

Elke emotie wordt veroorzaakt door het gaan geloven van een overtuiging. Zo werkt ons bewustzijn. En dat is logisch ook, want een emotie helpt jou om tot een geschikte handeling te komen. Als je je bang of onveilig voelt, dan ga je maatregelen nemen tot zelfbescherming. Evolutionair gezien is dat heel helpend!

Helaas komt niemand zijn jeugd uit zonder een berg niet-meer-helpende overtuigingen. Deze zorgen in specifieke situaties voor niet-helpende emoties, en niet-helpende emoties leiden tot niet helpende handelingen. Niet fijn! Het is dus de uitdaging om voor elke situatie die je op je levenspad tegenkomt de meest helpende mindset aan te nemen. Loslaten wat niet helpt, bewust gaan geloven wat wel helpt. “Make the best of what happens next’. En dat doe je door je overtuigingen te managen.

Hoewel wat hier boven heel logisch is, blijft het abstract, cognitief. Terwijl het gaat over wat je voelt, en over hoe je je zou willen voelen, en over voelen wat je in de weg zit, en over loslaten zodat je voelt dat dat niet meer in de weg zit, dat je je weer licht voelt, helemaal hier-en-nu voelt, en bewust iets helpends gaan geloven zodat je voelt dat je het aan kan. Het gaat allemaal over voelen.

Ja, ik weet het. Ook deze alinea is weer allemaal tekst, weer helemaal cognitief… Maar ja, je moet toch iets om uit te leggen hoe je gevoelens kan duiden, kan veranderen, kan gebruiken om over jezelf te leren?

Soms kunnen verhalen je helpen om te voelen waar het over gaat. Het boek ‘Zwemles‘ is dan ook als een verhaal geschreven. Maar er zijn meer mensen die geschreven hebben over hoe de relatie tussen wat je gelooft en wat je ervaart beschrijft. Thije Twijnstra heeft zo’n verhaal geschreven: Het Geheim van de Ander. Ik citeer er graag uit.

Waarom woont u in het bos, vroeg Frederike, waarom woont u niet bij ons in het dorp?
Omdat ik een eenling ben, zei de vreemde man. Eenlingen wonen op zichzelf.

Wat is een eenling, vroeg Frederike?
Iedereen is een eenling, zei de vreemde man, maar bijna niemand weet het.
Frederike keek hem ernstig aan. Waarom niet?
Omdat de meeste mensen bang zijn voor zichzelf. Ze willen liever samen eenzaam zijn.

Ben ik ook een eenling? vroeg Frederike.
Ja, jij ook, zei de vreemde man.
Zal ik later ook een eenling zijn? vroeg Frederike.

Dat hangt van jou af. Bedenk wel dat het heel moeilijk is om een eenling te zijn. Ieder mens wil je beïnvloeden. Iedereen wil zich met jou bemoeien, zodat je net zo wordt als zij. Want als je een eenling wilt zijn dan blijf je altijd een ander voor de ander en dezelfde voor jezelf. Dan blijf je vrij. Zorg dat je vrij blijft!

Hoe moet ik dat doen? vroeg Frederike zacht, ik ben vaak heel bang voor mensen, vooral op school. Ze schelden me uit omdat ik zo goed kan leren.

Dat maakt niet uit, het gaat er om dat je niet bang bent voor jezelf. Eenlingen reageren altijd op zichzelf en nooit op de ander. Dus als de ander je uitscheldt, dan scheld je niet terug. Je vraagt je alleen af: waarom doet dat nou zo zeer in mij? Is dat mijn trots, is dat mijn onzekerheid, is dat mijn angst? En waarom wil ik nu zo graag terug schelden? Komt dat door de ander of komt dat omdat ik zo van schelden hou? Omdat ik nog zo veel gescheld in mij heb zitten? Vraag altijd aan jezelf en nooit aan de ander want anders komt er een ander in je wonen en weet je niet meer wie je bent.

De vreemde man pakte een beukennootje van de grond en zei: ieder mens is als dit zaadje. De ander is alleen het water of het zonlicht, maar nooit het zaadje zelf. Dat zaadje zit in jou. Verbind je altijd met jouw eigen oorzaak en niet met de motieven van de ander. Zo maak je je vrij van de motieven van de ander. De ander raakt je alleen maar aan, zoals ook de regen of de zon alleen het zaadje aanraakt, maar niet weet of er een beukenboom of een dennenboom uit groeit.

Of een roos…, zei Frederike.
Precies, of een roos. Niemand weet wat jij in je hebt. Dat moet je zelf ontdekken. De ander kan je niet raken als jij het niet in je hebt. Dus iedere keer als je door de ander wordt aangeraakt, of dit nu met vloeken gebeurt of met een compliment, met slaan of met een streling, iedere keer kun je iets over jezelf te weten komen. Dat is het mooie van de ander. Dat is het mooie als je een eenling bent.

Een eenling doet dankzij de ander steeds nieuwe ontdekkingen over zichzelf. Eigenlijk kan de ander je dus heel weinig aandoen. Wees dan ook niet bang dat je de ander zou kunnen kwetsen want dat is niet mogelijk. Je kunt de ander alleen aanraken op de plek waar hij al gekwetst was. Maar dat is dan niet jouw ‘schuld’, dat heeft hij zelf gedaan. En het is ook aan hem of hij deze kwetsing vergroot of juist beter wil leren te begrijpen. Bemoei je niet met de ander maar laat hem vrij. Voel je niet gehinderd om alles te zegen wat je wilt zeggen, zo blijf je in evenwicht. Zo blijf je vrij van elkaar en geef je de ander geen macht over jou.

Thije Twijnstra, Een gelukkig mens en andere geheimen. Citaat uit ‘Het geheim van de ander’

Niemand kan jou raken als jij het niet in je hebt. De ander raakt jou zoals de wind de bladeren van de boom raakt. Maar als jij daar pijn hebt, dan is dat jouw pijn. Je kan zelf kiezen of je deze pijn vergroot of juist wilt begrijpen. Door de ander leer je over jezelf.

Wat een prachtig beeld voor “als jij je geraakt voelt, dan ben je iets gaan geloven dat deze emotie heeft veroorzaakt. Je kan zelf kiezen of je de ander de schuld geeft van jouw creatie, of dat je zoekt welke overtuiging je bent gaan geloven. Door de ander leer je over jezelf, leer je over wat jij gelooft dat waar is, en of dat helpt.

Als je meer wilt weten over hoe je jouw patronen kan ontdekken en aanpassen, hoe je het drama kan stoppen, hoe je trauma achter je kan laten, en nog veel meer: lees ‘Zwemles, een verhaal over bewustwording’.