Kinderen moeten naar school. Je mag als kind niet zeggen ‘Hmm, ik leer op school niet de dingen die ik graag wil leren, dus ik ga ze op een andere manier leren’. Nee, je moet naar school.
En als je op school bent, dan moet je in de klas met leerlingen van dezelfde leeftijd. Ook al zitten je vriendjes in een andere klas. En als je in de klas zit, dan krijg je een docent. Niet een andere, nee, deze. En die vraagt jou allerlei dingen te doen, die je vervolgens moet doen. Want de school heeft een curriculum te volgen, dat via het schoolbestuur door Den Haag is opgelegd.
Het reguliere schoolsysteem is in de basis lang geleden ontwikkeld. Er waren soldaten nodig, en het klassensysteem bleek heel efficiënt om kennis over te dragen aan mensen die slechts orders hoeven op te volgen. Toen er een eeuw later mensen nodig waren om aan de lopende band te werken bleek het klassensysteem ook supergeschikt. Nu leven we in een heel andere tijd. Er wordt meer van mensen gevraagd dan slechts doen wat je gevraagd wordt. Maar het klassensysteem is blijven bestaan. Zo snel gaan de veranderingen niet in Den Haag.
Tja, hier ben ik nou, maar wil ik dat wel?
Vroeger kwamen vele mensen in een midlife crisis. En de oorzaak van die crisis is terug te leiden tot het reguliere schoolsysteem. Als je namelijk altijd hebt moeten doen wat de docent tegen je zegt, dan ontdek je dat ‘conformeren’ helpend gedrag is om de schooltijd te overleven. Als je later steeds moet doen wat je baas tegen je zegt, dan ga je oprecht geloven dat conformeren helpend is. Vervolgens ga je doen wat je omgeving van je verwacht: die baan, die partner dat huis, dit wel, dat niet… En opeens ben je 50 en dan kan je je zomaar afvragen: ‘Tja, hier ben ik nou, maar wil ik dit eigenlijk wel?’ Wanneer heb je ruimte gekregen om zelf te ontdekken wie je bent, waar je blij van wordt, waar je goed in bent, waar je je uitgedaagd voelt, waar je in erkend wordt?
Ontdekken wat je echt met je leven wilt doen is een langdurig proces. Je zal moeten uitproberen, ervaren, andere keuzes maken, weer uitproberen, bijstellen… Die tijd hebben we als kind amper gehad. Kinderen worden bezig gehouden met voornamelijk cognitieve vaardigheden waarvan ze de meeste een week na de toets zijn vergeten. En dan moeten ze opeens een vakkenpakket kiezen, of een vervolgopleiding, maar ze hebben op dat moment vaak geen idee! En logisch ook. Ze zijn uit de maatschappij gehaald, in een ongelijkwaardige surrogaat-maatschappij gezet (school) en ze zijn de verbinding met de wereld volledig kwijt. Kinderen kunnen daar niets aan doen.
Van conformeren wordt je niet gelukkig
Er zijn kinderen die zich heel goed conformeren, die vloeiend door de school heenlopen. Ze worden gezien als heel goede leerlingen, maar eigenlijk zijn het de grote verliezers. Zij hebben zich succesvol geconformeerd, en hebben ervaren dat conformeren helpt om de schooltijd goed door te komen. Vaak zullen ze zich de rest van hun leven blijven conformeren omdat ze dat als helpend gedrag hebben ervaren. Maar van conformeren wordt je niet gelukkig!
Er zijn ook andere kinderen. Kinderen niet mee willen in het systeem. Kinderen die lastig zijn. Zij zijn meer trouw aan zichzelf. Dat is een super-waardevolle eigenschap, maar helemaal niet handig op een reguliere school. Als je trouw bent aan jezelf, dan ga je dat later ook doen, en kom je wel op plekken waar je gelukkig wordt. Want je zult nooit lang op een plek blijven waarvan iedereen zegt dat je daar moet zijn behalve jezelf… Dan ga je daar van weg!
Als volwassenen een baan hebben die niet bevalt, dan kunnen ze een ander bedrijf zoeken, of een andere functie, of ze richten hun werkplek anders in, veranderen van team, whatever. Ze kunnen van alles doen om hun situatie te verbeteren. Maar op school kan dat niet. Daarin zit een kind vast. De structuur is voor ze bepaald, ze hebben er geen zeggenschap over…
De olifant in de klas
Dus wat moet je doen als je kind niet meer naar school wilt? Deze situatie is vooral lastig voor je kind. Dat komt niet omdat er iets mis is met dat kind, maar omdat er is iets mis is met het schoolsysteem. Dat kun je natuurlijk aankaarten op school, maar daar zal je weinig begrip ontvangen. Docenten geloven namelijk in het klassensysteem. Door hun opleiding en door de schoolcultuur zien ze niet meer dat wat zij doen met kinderen heel veel schadelijke bijeffecten heeft. Zij doen dat omdat ze geloven dat wat ze doen goed is, maar dat komt vooral omdat ze niet verder durven te kijken dan dat ze verteld is. Want als een docent in gaat zien hoe respectloos dat gedwongen, ongelijkwaardige schoolsysteem naar kinderen toe in wezen is, dan zal deze docent zijn/haar vak eigenlijk niet meer op school kunnen uitoefenen. Mensen die in het schoolsysteem werken, zijn bijna niet meer in staat om te zien hoe schadelijk het is. Ze zien de olifant in het klaslokaal niet meer. En daardoor blijft het systeem intact.
Dat is de situatie waar jouw kind zich in bevindt. Een omgeving waarin hij bijna geen autonomie meer heeft, waar hij geen eigen doelen kan stellen, niet de relaties aan kan gaan met mensen die hij zelf kiest. Van de voorwaarden voor een gelukkig leven (Desi) is er niet eentje aanwezig. Geen wonder dat kinderen meestal niet graag naar school gaan. En soms zelfs helemaal niet naar school willen.
Wat kan je als ouder dan doen?
Het belangrijkste dat je kan doen is dat je je kind in deze situatie gaat erkennen. Dat je erkent dat hij of zij zich in een klote-situatie bevindt zit waar geen eenduidige oplossing voor is. Dus luister, voel mee, waardeer, en probeer er samen het beste van te maken. Steun de weerstand. Verplaats je in hoe hun wereld er uitziet en erken hem/haar daarin. Durf te zeggen ‘Als jij dat wat je moet doen echt niet wilt doen, dan hoef je dat van mij ook niet te doen’. Geef vertrouwen dat hij/zij op een eigen manier een plek in de wereld gaat vinden, met of zonder diploma.
Dat is heel taai! Liever heb je natuurlijk dat hij door de school heen fietst, al conformerend, maar ja, dat is slechts helpend voor de korte termijn. Probeer je kind dus te zien als een liefdevol wezen dat verscholen zit achter dat lastige gedrag. Dat hij/zij net als jij te maken heeft met pijn en verdriet. Dat net als jij leert van het leven. Maar zie zo ook de docent waar jouw kind het meest ruzie mee heeft.
Soms lukt het om de school in beweging te krijgen als ze zien dat jij geen partij kiest. Dat je in staat bent om beide kanten van de situatie te begrijpen, en dat je slechts zoekt naar compromissen. Dat je probeert de scherpste kantjes van de situatie weg te nemen. Maar soms lukt dat ook niet. Dan is het misschien goed om te weten dat er scholen zijn die op een heel ander systeem gebaseerd zijn. Waarin kinderen zelf verantwoordelijk zijn voor hun leerweg. Waarin ze hun vrijheid weer terugkrijgen en kunnen oefenen om daar mee om te gaan. Dat lijkt luilekkerland, maar het is voor kinderen de moeilijkste school die er is. Ook voor hun ouders trouwens….
0 reacties